ΩΝΑΣΗΣ, ΤΟ ΠΛΟΥΣΙΟ ΑΡΧΟΝΤΟΕΛΛΗΝΟΠΟΥΛΟ

Ωνάσης

το πλούσιο αρχοντοελληνόπουλο της Σμύρνης

"Μεγάλωσα πλούσιο αρχοντοελληνόπουλο στην Τουρκία", γράφει μεταξύ άλλων σε πρώτο ενικό ο Αριστοτέλης Ωνάσης στο μοναδικό βιβλίο που έγραψε ποτέ ο ίδιος το 1947 και κυκλοφορεί για πρώτη φορά από τις Εκδόσεις Ariston Books (www.aristonbooks.ch). Και συνεχίζει: "Παιδί ακόμη, απόφοιτος της Ευαγγελικής Σχολής, είχα τις βαλίτσες μου έτοιμες και εγώ για την Οξφόρδη. Τι έγινε τον Σεπτέμβριο του 1922 είναι γνωστό. Μαζί με ενάμισυ εκατομμύριο ψυχές, το ήμισυ της οικογενείας μου επλήρωσε με το αίμα της τον φόρον της εθνικότητος την οποίαν σεις μου αρνείσθε. Και άλλοι μεν απηγχονίσθησαν, άλλοι εκάησαν ζωντανοί και άλλοι ετυφεκίσθησαν. Γιατί; Διότι μέλη της οικογενείας μου έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλον στην εθνικήν άμυναν. Εγώ ο ίδιος εφυλακίσθην, ασφαλώς δε θα κατέληγα σε κρεμάλα, εάν δεν εδραπέτευα με την βοήθειαν του Αμερικανού υποπροξένου και αφού γλύτωσα από τις σφαίρες του καταδιώκοντός με περιπόλου, συναποκομίζων σοβαρά ποσά και στοιχεία της εθνικής Μικρασιατικής αμύνης, διά να μοιρασθούν κατ’ αναλογίαν εις τους δικαιούχους, κατεστραμμένους τότε πρόσφυγας εν Ελλάδι που είχαν συνεισφέρει εν Σμύρνη.
Από άρχοντες κατέληξαν να κατοικήσουν τα διαμερίσματα της υπηρεσίας μιας πολυτελούς επαύλεως στην Κηφισιά, και παιδί τότε θυμάμαι που μας έλεγαν ότι ήτο η βίλλα πλουσίου εφοπλιστού με πολλά καράβια, μεταξύ των οποίων και ένα που το λέγανε «Βασιλική», με υποβρυχιακάς και αμφιβίους ιδιότητας. Ο θεμέλιος λίθος της εξελίξεώς του. Αυτό το θρυλικόν πρόσωπον απ’ όσα μας διηγούντο, αντί των σημερινών γιωτ, είχε την περίεργον συνήθειαν να ταξιδεύη, χάριν αναψυχής, μέσα σε φέρετρο. Έχει δώσει και ναυμαχίαν η οποία παρέμεινε γνωστή ως «επιχείρησις Beydut» κατά την οποίαν διά πρώτην φοράν εγένετο χρήσις των σημερινών Depth Charges. Μέναμε λοιπόν με το στόμα ανοικτό προ του δαιμονίου του Έλληνος ναυτίλου.
Εν συνεχεία εγώ τον Δεκέμβριον του 1923 αντί να αντιμετωπίζω τον κοσμήτορα της Οξφόρδης εκλιπαρούσα με δάκρυα τον αδελφόν σας Γεώργη επί του ατμοπλοίου «Ατλαντικός» εν Μπουένος Άυρες να με προσλάβη μούτσο, και αυτό χωρίς να το επιτύχω.
Αυτή η ασήμαντος άρνησις χάραξε το μέλλον μου και ούτω παρέμεινα εις την Χώραν από την οποίαν επρόκειτο να ευεργετηθώ απείρως. Δεν υπάρχει τίποτε το μυστηριώδες, τονίζω δε αυτό διότι δεκάδες κακοηθεστάτων και αθλίων συναδέλφων μού σέρνουν τα πάντα. «Τι έκαμε πριν να μπη στη δουλειά μας; Πώς έπιασε τα πρώτα του χρήματα; Τι μυστήρια μετήλθε και επηγγέλθη;» Ε, λοιπόν απαντώ: Σημαίνων έμπορος ήτο ο πατήρ μου. Παρά την Μικρασιατικήν καταστροφήν, του έμεναν η πιστωτική του υπόστασις και ολίγα κεφάλαια. Άρχισαν να μου στέλλουν καπνά. Από 15 δεματάκια ετησίως το 1924 έφθασα αισίως το 1934 σε 15.000 δέματα, ετησία εισαγωγή Εγγύς Ανατολής και πάσης άλλης προελεύσεως. Συνεβλήθην με τους ηγέτας της Αργεντινής καπνοβιομηχανίας. Όποιος ξεύρει από καπνά θα καταλάβη την κολοσσιαίαν σημασίαν αυτών που αναφέρω. Δάσκαλος στο Αγρίνι ήτο ο Παπαστράτος στο 1912, έγινε κολοσσός στο 1922. Πτωχούλης μετανάστης ήτο ο Κεχαγιάς στο 1912, κολοσσός στο 1922. Τραπεζιτικός υπάλληλος ήτο ο μακαρίτης Herman Spierer στο 1912 στη Σμύρνη, κολοσσός στο 1922. Μεταναστάκι από τη Μαγνησία της Μικράς Ασίας ήτο ο Σχηνάζης στο 1908 και στο 1922 μόνον η Πινακοθήκη του και αι Καλλιτεχνικαί του Συλλογαί εξετιμώντο σε πολλά εκατομμύρια δολλαρίων. Δηλαδή σε 14 χρόνια.
Αφήνω τους Τσανακλήδες, τους Κουταρέληδες, το Μελαχροινό, τον Ανάργυρο και άλλους. Εις επίμετρον εγώ είχα να παλαίσω και με κάτι που δεν είχαν αυτοί και εξηγούμαι: Στην Αργεντινή, όταν ήρχισα τα καπνά μας, όχι μόνον τα εσυχαίνετο ο Αργεντινός καπνιστής, αλλά τα θεωρούσε ίδιον θηλυπρεπούς καπνιστού. Αυτό το πολεμήσαμε με σκληρούς αγώνας και σήμερα από 5% αναλογία η Χώρα έχει φθάσει να καπνίζη 50% από τα Ανατολικής προελεύσεως. Αι μεγαλύτεραι περιουσίαι στην ξενητειά προελεύσεως Εγγύς Ανατολής ήσαν καπνικαί, ξεπέρασαν και τα μπαμπάκια. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με τις ξένες περιουσίες. Παράδειγμα οι Duke στην Αμερική, Reynolds και άλλοι.
Όλα αυτά επετεύχθησαν εν καιρώ απολύτου παγκοσμίας ειρήνης. Δεν οφείλω τίποτε εις το αισχρόν χαρτοπαίγνιον του Γερμανικού υποβρυχίου και των ψυχών των Ελλήνων αξιωματικών και ναυτών με το οποίον πραγματεύομαι περαιτέρω..."

Το βιβλίο του Αριστοτέλη Ωνάση "Το εγχειρίδιο του Έλληνα εφοπλιστή", εκτός από αυτοβιογραφικές σημειώσεις περιέχει στο μεγαλύτερο μέρος του παραινέσεις, χρήσιμες υποδείξεις και πρακτικές συμβουλές για το πώς πρέπει να σκέφτεται και να λειτουργεί ένας Έλληνας που θέλει να είναι εφοπλιστής.
Κυκλοφορεί σε πρώτη έκδοση από τις Εκδόσεις Ariston Books από την Παρασκευή 17 Μαρτίου 2017 και μπορεί κανείς να το προμηθευθεί διαδικτυακά (λινκ: https://aristonbooks.ch/collections/custom-collection/products/product)

Στην Αθήνα πωλείται αποκλειστικά από το βιβλιοπωλείο "Historia", Υψηλάντου 5, Κολωνάκι (τηλ. 210-7255962).